CRPA – uzyskaj wpis do Centralnego Rejestru Podmiotów Akcyzowych

1. Skąd mam wiedzieć jaki status podmiotu akcyzowego powinienem zaznaczyć dla mojego rodzaju działalności?

Definicje pojęć związanych z działalnością akcyzową znajdują się w ustawie z dnia 6 grudnia 2008  o podatku akcyzowym. Większość definicji (np. pośredniczący podmiot węglowy, pośredniczący podmiot gazowy, podmiot zużywający, zużywający podmiot gospodarczy czy wysyłający podmiot zagarniczny) określona jest w art. 2 ust. 1 ustawy. 

2. Jakie są różnice pomiędzy podmiotem zużywającym i zużywającym podmiotem gospodarczym?

• Podmiot zużywający to podmiot, który posiada miejsce zamieszkania, siedzibę  lub miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, który wyroby akcyzowe objęte zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie zużywa na cele uprawniające do zwolnienia, np. gaz LPG na cele opałowe, paliwa lotnicze, paliwa  żeglugowe, napoje alkoholowe wykorzystywane do produkcji artykułów spożywczych albo leków, wyroby energetyczne zużywane w procesie produkcji energii elektrycznej – szczegóły w art. 32 ustawy o podatku akcyzowym.
• Zużywający podmiot gospodarczy to podmiot mający miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium kraju lub podmiot zagraniczny posiadający oddział z siedzibą na terytorium kraju, który zużywa na terytorium kraju w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wyroby akcyzowe wymienione w załączniku nr 2 do ustawy, opodatkowane zerową stawką akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, do celów uprawniających do zastosowania tej stawki akcyzy, np. wyroby energetyczne przeznaczone do celów innych niż opałowe, jako dodatki lub domieszki do paliw opałowych, do napędu silników spalinowych albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych  (wyroby energetyczne inne, niż paliwa wykorzystywane w przemyśle chemicznym do produkcji rozpuszczalników, rozcieńczalników, zmywaczy do farb – szczegóły w art. 89 ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym).  

3. Jak prawidłowo wskazać podstawę prawną właściwości naczelnika urzędu skarbowego?

• O właściwości naczelnika urzędu skarbowego w pierwszej kolejności decyduje miejsce wykonywania czynności związanych z wyrobami akcyzowymi lub wystąpienie stanu faktycznego podlegającego opodatkowaniu akcyzą. Jeżeli czynności te wykonujesz w jednej lokalizacji lub stany faktyczne podlegające opodatkowaniu akcyzą występują na obszarze właściwości jednego naczelnika urzędu skarbowego -  właściwym wyborem będzie wskazanie art.  14 ust. 3 ustawy.
• Adres siedziby lub miejsca zamieszkania – art. 14 ust. 4 ustawy wybierz w przypadku, gdy czynności akcyzowe wykonujesz w różnych lokalizacjach albo stany faktyczne podlegające opodatkowaniu występują we właściwości różnych naczelników urzędów skarbowych. W takim przypadku masz też prawo złożenia oświadczenia o wyborze właściwego dla siebie organu zgodnie z art. 14 ust. 4a ustawy. 

4. Na formularzu obowiązkowe jest wypełnienie daty rozpoczęcia działalności w akcyzie. Co zrobić, gdy nie posiadam złożonego wcześniej druku AKC-R i nie pamiętam tej daty?
   
   Skontaktuj się z urzędem skarbowym właściwym w sprawach akcyzy, powinien pomóc ci w ustaleniu daty podanej w AKC-R lub powiadomieniu o rozpoczęciu działalności jako pośredniczący podmiot węglowy lub pośredniczący podmiot gazowy. 
    
5. Na formularzu rejestracyjnym znajdują się pola: numer koncesji i numer w rejestrze podmiotów przywożących. Czego dotyczą te pola, czy powinienem je wypełnić?
   
   Podanie numeru koncesji i numeru w rejestrze podmiotów przywożących jest wymagane wyłącznie dla podmiotów zobowiązanych do ich posiadania przepisami ustawy – Prawo energetyczne. Jeśli nie podlegasz takim obowiązkom możesz pominąć te pola na formularzu.
    
6. Czy pośredniczący podmiot węglowy poza oznaczeniem statusu PPW powinien też zarejestrować się w statusie podatnika podatku akcyzowego?
   
   Jeżeli PPW będzie dokonywał również czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą powinien zarejestrować się także jako podatnik podatku akcyzowego. 
    
7. Jaką datę rozpoczęcia działalności w akcyzie powinien w zgłoszeniu podać podmiot prowadzący miejsce niszczenia wyrobów akcyzowych. Przeszłą datę rozpoczęcia działalności niszczenia, czy datę objęcia tej czynności obowiązkiem rejestracyjnym (01.02.2021)?
   
   Podmiot, który w ramach prowadzonej działalności gospodarczej prowadzi miejsce niszczenia wyrobów akcyzowych, powinien w zgłoszeniu rejestracyjnym wskazać faktyczną (przeszłą) datę rozpoczęcia działalności w zakresie niszczenia wyrobów akcyzowych. 
    
8. Czy właściwość miejscową naczelnika urzędu skarbowego dla podmiotów prowadzących miejsce niszczenia wyrobów akcyzowych ustala się ze względu na miejsce niszczenia wyrobów, według zasad z art. 14 ust. 3 i 14 ust. 4 ustawy?
   
   Właściwość miejscowa naczelnika urzędu skarbowego dla podmiotu prowadzącego miejsce niszczenia wyrobów akcyzowych powinna być ustalana zgodnie z zasadami ogólnymi wynikającymi z art. 14 ust. 3 i 4 ustawy o podatku akcyzowym.
    
9. Prowadzę działalność rolniczą niepodlegającą wpisowi do CEIDG. Czy powinienem zarejestrować się w CRPA jeśli zużywam gaz zwolniony z akcyzy? Jaki rodzaj działalności i status podmiotu akcyzowego muszę zaznaczyć?
   
   Zużywanie gazu zwolnionego od akcyzy ze względu na przeznaczenie przez osoby prowadzące działalność rolniczą podlega obowiązkowi rejestracji w CRPA. Na formularzu rejestracyjnym należy wybrać „zgłoszenie podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą” i statusu podmiotu akcyzowego „podmiot zużywający”. Na potrzeby obowiązku rejestracyjnego stosowana jest definicja działalności gospodarczej z art. 3 pkt 9 Ordynacji podatkowej, która obejmuje każdą działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej.
    
10. Czy podmiot prowadzący działalność gospodarczą (finalny nabywca węglowy), nabywający wyroby węglowe do celów opałowych podlega obowiązkowi rejestracji w CRPA?
    
    Podmioty prowadzące działalność jako finalni nabywcy węglowi, podobnie jak finalni nabywcy gazowi oraz nabywcy końcowi energii elektrycznej, podlegają obowiązkowi rejestracji w CRPA. Podmioty te powinny zarejestrować się, wybierając na formularzu status podmiotu akcyzowego – „podmiot zużywający”.
     
11. W budynkach należących do gminy zużywamy na cele opałowe gaz z sieci przesyłowej. Czy mamy obowiązek rejestracji w CRPA jako podmiot nieprowadzący działalności gospodarczej?
    
    Zużywanie gazu ziemnego przez podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej nie podlega rejestracji w CRPA. Obowiązkiem rejestracyjnym objęte są natomiast podmioty zużywające nieprowadzące działalności gospodarczej, które nie są osobami fizycznymi, zużywające na cele opałowe gaz LPG, lecz również w przypadku zużywania gazu LPG z obowiązku wyłączone są podmioty zużywające ten wyrób ze zbiornika zasilającego zbiorcze instalacje licznikowe (art. 16 ust. 7a pkt 4 ustawy o podatku akcyzowym).
     
12. Rejestruję/aktualizuję spółkę cywilną – co powinienem wybrać w polu forma prawna i szczegóły formy prawnej? 

W polu "forma prawna" należy wybrać:

• jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej,

a w polu "szczegóły formy prawnej":

• spółka cywilna.

13. Czy podmioty zużywające do celów opałowych pozostałe węglowodory gazowe w stanie skroplonym o kodach CN od 2711 12 11 do 2711 19 00 rozlane do butli gazowych podlegają obowiązkowi rejestracji jako podmioty zużywające wyroby zwolnione od akcyzy ze względu na przeznaczenie?
    
    Nie, podmioty odbierające do celów opałowych gaz płynny w butlach gazowych nie muszą spełniać warunku dokonania zgłoszenia rejestracyjnego. Warunek ten jest wyłączony na mocy § 5 rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 26 stycznia 2021 r. w sprawie warunków stosowania niektórych zwolnień od podatku akcyzowego.

14. Czy sam fakt dokonania w CRPA rejestracji przez podmiot odbierający gaz płynny do celów opałowych pomimo wskazania niewłaściwej grupy wyrobów np. wskazania zamiast gazu płynnego wyrobów gazowych lub niewłaściwych kodów CN wyrobów uprawnia do sprzedaży gazu płynnego ze zwolnieniem od akcyzy?
    
    Warunkiem uprawniającym do nabywania ze zwolnieniem od akcyzy pozostałych węglowodorów gazowych od kodach CN od 2711 12 11 do 2711 19 00 jest m.in. dokonanie przez podmiot odbierający podlegający obowiązkowi rejestracji zgłoszenia rejestracyjnego na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym. Właściwa rejestracja jest więc warunkiem korzystania ze zwolnienia od akcyzy. Błędy w rejestracji podlegają korekcie na wniosek zarejestrowanego podmiotu.

15. Czy wyłączenie obowiązku rejestracji przy gazie płynnym zasilającym zbiorcze instalacje licznikowe dotyczy podmiotów, które posiadają kilka liczników?
    
    Obowiązek dokonania zgłoszenia rejestracyjnego został wyłączony wobec podmiotów zużywających pozostałe węglowodory gazowe od kodach CN od 2711 12 11 do 2711 19 00 ze zbiornika zasilającego zbiorczą instalację licznikową rozumianą jako instalacja licznikowa, do której podłączone są urządzenia grzewcze więcej niż jednego podmiotu zużywającego wyroby akcyzowe zwolnione od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie.

16. Na jakim podmiocie, jednostce samorządu terytorialnego (gminie) czy jej jednostce organizacyjnej (np. szkole, przedszkolu) zużywającej zwolniony od akcyzy gaz LPG spoczywa obowiązek dokonania zgłoszenia rejestracyjnego do CRPA?

    Ze względu na centralizacje rozliczeń VAT obowiązek dokonania zgłoszenia rejestracyjnego spoczywa na jednostce samorządu terytorialnego, która jest zamawiającym i nabywcą wyrobu akcyzowego zwolnionego od akcyzy ze względu na przeznaczenie, a nie na jej jednostkach organizacyjnych. To dane identyfikacyjne gminy jako podatnika VAT, w tym numer identyfikacji podatkowej NIP, będą znajdować się na fakturze sprzedaży. W zgłoszeniu rejestracyjnym należy wtedy wskazać miejsca (adresy) zużywania gazu LPG, które są lub mogą być jednocześnie adresami jednostki organizacyjnej tej gminy (np. szkoły) oraz określić przewidywaną ilość zużycia w roku kalendarzowym.

17. Kto ma obowiązek dokonania zgłoszenia rejestracyjnego do CRPA w przypadku podmiotów zużywających nieprowadzących działalności gospodarczej nie będących osobami fizycznymi zużywających zwolnione od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie paliwa lotnicze, paliwa żeglugowe, gaz LPG (np. wojsko, Policja, Straż Pożarna, GOPR, instytucje kościelne)?

    Obowiązek dokonania zgłoszenia rejestracyjnego do CRPA jako podmiot zużywający obejmuje podmiot będący podatnikiem VAT, który jest zamawiającym i nabywcą wyrobów akcyzowych zwolnionych od akcyzy ze względu na przeznaczenie oraz którego dane identyfikacyjne, w tym numer NIP znajdują się na fakturze sprzedaży.

    W przypadku jednostek organizacyjnych Kościoła rejestracji w CRPA powinny dokonać osoby prawne Kościoła wymieniona w ustawie z dnia 17 maja 1998 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz te jednostki organizacyjne, które osobowość prawną uzyskały na podstawie rozporządzenia Ministra-Kierownika Urzędu do spraw Wyznań. W przypadku gdy określona jednostka organizacyjna Kościoła stanowi odrębny podmiot (posiadający osobowość prawno-podatkową) i funkcjonuje samodzielnie w ramach struktury Kościoła, to taka jednostka powinna złożyć zgłoszenie rejestracyjne w podatku akcyzowym, jeżeli jest podmiotem dokonującym zamówienia i nabycia wyrobów akcyzowych. Za kryterium bowiem przyjąć należy czyje dane (w tym numer NIP) jako podmiotu zamawiającego i nabywającego wyroby akcyzowe znajdują się na fakturze sprzedaży.

18. W ramach prowadzonej działalności zużywam gaz płynny zwolniony od akcyzy. Jaką grupę wyrobów powinienem wybrać na formularzu rejestracyjnym: wyroby gazowe czy paliwa opałowe (w tym gaz)?

    Gaz płynny LPG (propan – butan) nie jest wyrobem gazowym w rozumieniu ustawy o podatku akcyzowym. Definicja wyrobów gazowych (art. 2 ust. 1 pkt 1b) obejmuje wyroby energetyczne o kodach CN 2705 00 00, 2711 11 00, 2711 21 00, 2711 29 00 i pozostałe paliwa opałowe, o których mowa w art. 89 ust. 1 pkt 15 lit. b, z wyłączeniem wyrobów energetycznych o kodzie CN 2901 10 00. Ponieważ kody gazu LPG (np. 2711 12 11, 2711 12 94, 2711 12 97, 2711 19 00) nie mieszczą się w definicji wyrobów gazowych, dla gazu propan – butan należy wybrać grupę wyrobów „paliwa opałowe (w tym gaz)”.

19. Posiadam zezwolenie na prowadzenie działalności jako podmiot pośredniczący, dokonujący obrotu wyrobami zwolnionymi od akcyzy ze względu na przeznaczenie. Jaki status podmiotu akcyzowego powinien wybrać w zgłoszeniu aktualizacyjnym? Na formularzu nie ma statusu – podmiot pośredniczący.

    Podmioty pośredniczące powinny wybrać na formularzu status „Podatnik podatku akcyzowego” i w polu „Rodzaj działalności akcyzowej podmiotu” wskazać – „Czynności podlegające zwolnieniu od akcyzy, w zakresie wyrobów akcyzowych zwolnionych od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie”.

20. Jestem rolnikiem ryczałtowym i nie został mi nadany NIP. W jaki sposób powinienem zarejestrować się w CRPA, jeśli zużywam wyroby akcyzowe zwolnione od akcyzy?

    Rolnicy ryczałtowi, nieposiadający NIP i zużywający wyroby akcyzowe zwolnione od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, w celu rejestracji w CRPA muszą skorzystać z formularzy rejestracji osoby fizycznej.
    Osoby nieposiadające jeszcze konta na PUESC powinny wypełnić dane dotyczące zużywania wyrobów akcyzowych zwolnionych od akcyzy przy zakładaniu konta. Na formularzu rejestracyjnym należy wybrać rozszerzony zakres uprawnień, a jako cel rejestracji wskazać podanie miejsca zużywania wyrobów zwolnionych od akcyzy.
    Osoby posiadające już konto powinny wybrać formularz - WRR002 Aktualizacja danych osoby [SZPROT] - w celu uzupełnienia danych na karcie AKCYZA.
    Rolnicy ryczałtowi nieposiadający NIP na formularzach rejestracyjnych powinni zaznaczyć właściwe oświadczenie.