2.1 Formalności dotyczące wywozu/wysyłki, powrotnego wywozu, składowania celnego/produkcji pod dozorem celnym lub kontrolą celną towarów objętych refundacją wywozową, uszlachetniania biernego, tranzytu unijnego lub potwierdzania unijnego statusu towarów

2.1.1 POLE 1 – Zgłoszenie

Pole składa się z trzech części, z których każdą należy wypełnić przy zastosowaniu kodów podanych w Części IV niniejszej Instrukcji.

2.1.2 POLE 2 – Nadawca/Eksporter

Dla celów niniejszej Instrukcji obowiązuje definicja „eksportera” zawarta w art. 1 ust. 19 rozporządzenia delegowanego (UE) 2015/2446.

Dodatkowo, mając na uwadze stanowisko Komisji Europejskiej, eksporterem może być także podmiot nieunijny pod warunkiem korzystania przez niego z usług polskiego reprezentanta działającego w formie przedstawicielstwa pośredniego.

Przykład: eksporterem jest podmiot szwajcarski, w imieniu którego działa jako przedstawiciel pośredni polska agencja celna.

„Nadawcą” jest osoba, która działa jako eksporter w przypadkach określonych w art. 134 rozporządzenia delegowanego (UE) 2015/2446, tzn. nadawcą jest eksporter w ramach wymiany handlowej między częściami obszaru Unii, w których stosuje się przepisy Dyrektywy Rady 2006/112/WE a częściami tego obszaru, w których przepisy te nie są stosowane, lub w handlu między częściami obszaru Unii, w których przepisy te nie są stosowane.

Przykład:

Eksporterem jest osoba w wymianie handlowej między Polską a Brazylią.

Nadawcą jest osoba w wymianie handlowej między Polską a Melillą, lub Martyniką a Melillą.

Uwaga! Co do zasady zgłoszenia wywozowe składane są w postaci elektronicznego komunikatu do systemu AES/ECS2 i tylko w wyjątkowych sytuacjach (m.in. w ramach procedury awaryjnej w systemie AES/ECS2) dopuszczalne jest złożenie zgłoszenia w formie papierowej z wykorzystaniem formularza dokumentu Wywozowy SAD/Bezpieczeństwo (ESS).

Komunikat przekazywany do systemu AES/ECS2

W komunikacie elektronicznym przesyłanym do systemu AES/ECS2 nie można deklarować wielu Nadawców/Eksporterów na pozycjach towarowych w zgłoszeniach celnych wywozowych, zgłoszeniach celnych do powrotnego wywozu, wywozowych deklaracjach skróconych oraz wnioskach o potwierdzenie unijnego statusu.

Następujące dane podaje się w odpowiednich atrybutach, w sposób wskazany w specyfikacji SXML, opublikowanej na stronie PUESC w zakładce Usługi sieciowe – Informacje i specyfikacje –> System AES:

pełne imię i nazwisko (nazwę) oraz adres osoby (podmiotu), na rzecz której dokonano zgłoszenia celnego; w przypadku gdy w atrybucie „nazwa” nie mieści się pełna nazwa firmy (35 znaków), to w tym atrybucie powinna być podana nazwa skrócona firmy w takim brzmieniu, w jakim jest to wpisane w nazwie skróconej w systemie EORI;
nr REGON (14 znaków - jeśli osoba posiada REGON 9-znakowy, należy go dopełnić zerami). W przypadku, gdy brak jest REGON atrybutu nie należy podawać,
numer identyfikacyjny podawany w atrybucie TIN,
numer EORI (podawany w odrębnym atrybucie, obok elementu TIN).

W Polsce obowiązkiem EORI objęci są jedynie przedsiębiorcy. Podmioty nie będące przedsiębiorcami nie będą mogły uzyskać w kraju numeru EORI.

Podmioty nieobjęte obowiązkiem EORI, w atrybucie EORI podają wpis NATURAL PERSON, a w atrybucie TIN identyfikowane są w zgłoszeniu celnym poprzez obligatoryjnie podawany:

PLNIP – w przypadku podmiotów polskich oraz podmiotów zagranicznych zarejestrowanych w Polsce do celów podatkowych należy podać w atrybucie TIN numer identyfikacji podatkowej (NIP) poprzedzony znakami „PL”; w przypadku pozostałych podmiotów zagranicznych należy podać nr VAT UE z kraju głównej siedziby tego podmiotu, albo
numer PESEL - w przypadku krajowej osoby fizycznej, albo
inny numer identyfikacyjny – numer dokumentu potwierdzającego tożsamość zagranicznej osoby fizycznej (np. paszportu).

Zgłoszenie w formie papierowej na dokumencie Wywozowy SAD/Bezpieczeństwo (ESS)

W tym polu podać należy:

pełne imię i nazwisko (nazwę) oraz adres osoby (podmiotu), na rzecz której dokonano zgłoszenia celnego, oraz w prawym dolnym rogu jej numer REGON (14 znaków - jeśli osoba posiada REGON 9-znakowy, należy go dopełnić zerami); jeżeli nazwa firmy przekracza 35 znaków, to jako „nazwa” podmiotu powinna być podana nazwa skrócona firmy w takim brzmieniu, w jakim jest to wpisane w nazwie skróconej w systemie EORI;
w prawym górnym rogu numer EORI osoby.

Podmioty nieobjęte obowiązkiem EORI, zamiast nr EORI w prawym górnym rogu pola podają:

PLNIP – w przypadku podmiotów polskich oraz podmiotów zagranicznych zarejestrowanych w Polsce do celów podatkowych należy podać numer identyfikacji podatkowej (NIP) poprzedzony znakami „PL”; w przypadku pozostałych podmiotów zagranicznych należy podać nr VAT UE z kraju głównej siedziby tego podmiotu, albo
numer PESEL - w przypadku krajowej osoby fizycznej, albo
inny numer identyfikacyjny – numer dokumentu potwierdzającego tożsamość zagranicznej osoby fizycznej (np. paszportu).

W przypadku przesyłek zbiorczych, gdy zgłoszenie dokonywane jest w formie papierowej bez zastosowania metod informatycznych, należy wpisać „Różni - 00200” i załączyć listę eksporterów/nadawców do zgłoszenia.

2.1.3 POLE 3 – Formularze

Pole wypełnia się tylko w przypadku, gdy zgłoszenie jest składane bez zastosowania metod informatycznych.

Podać należy kolejny numer formularza w powiązaniu z całkowitą liczbą zastosowanych formularzy SAD i formularzy uzupełniających SAD-BIS.

Przykład:

Jeżeli jest przedłożony jeden formularz SAD i dwa formularze uzupełniające SAD-BIS, to formularz SAD należy oznaczyć numerem 1/3, pierwszy formularz uzupełniający SAD-BIS numerem 2/3, a drugi - numerem 3/3.

Jeżeli zgłoszenie dotyczy tylko jednej pozycji towarowej, tzn. wypełniane jest tylko jedno pole „Opis towarów”, to Pola 3 nie wypełnia się, natomiast jednocześnie koniecznym jest wpisanie cyfry 1 w Polu 5.

Jeżeli zgłoszenie sporządzane jest na dwóch zestawach składających się z 4 kart, zamiast na jednym formularzu składającym się z 8 kart, to do celów ustalenia liczby formularzy, te dwa zestawy uważa się za jeden.

2.1.4 POLE 4 – Wykazy załadunkowe

W tym polu wpisać należy liczbę list towarowych, jeżeli takie są załączone do zgłoszenia.

2.1.5 POLE 5 – Pozycje

Wpisać należy całkowitą liczbę zadeklarowanych w zgłoszeniu celnym pozycji towarowych.

W przypadku występowania list towarowych liczba pozycji musi być zgodna z liczbą pozycji towarowych na listach towarowych.

Brak jest możliwości, aby w ramach jednego i tego samego zgłoszenia celnego towary opisywane były zarówno w Polu 31 zgłoszenia i jednocześnie w towarzyszących mu listach towarowych, tzn. jeżeli opisu towarów dokonuje się w Polu 31 zgłoszenia, to do zgłoszenia nie mogą być dołączane listy towarowe, natomiast jeżeli opis towarów dokonywany jest na listach towarowych, to w Polu 31 zgłoszenia (zamiast opisu towarów) system NCTS2 automatycznie podaje adnotację „Patrz lista pozycji”.

2.1.6 POLE 6 – Liczba opakowań

Wpisać należy całkowitą liczbę opakowań, przez co należy rozumieć sumę:

liczby opakowań,
ilości sztuk dla towarów nieopakowanych,
wartości 1 dla każdego towaru masowego.

Dla towarów nieopakowanych, opisanych w Polu 31, dla których podano dane identyfikacyjne opakowań wg kodu "NE" – w całkowitej sumie opakowań należy ująć liczbę sztuk tych towarów.

Dla towarów masowych, opisanych w Polu 31, dla których podano dane identyfikacyjne opakowań wg kodów: "VQ", "VG", "VL", "VY", "VR", "VO" - w całkowitej sumie opakowań należy ująć liczbę tych kodów występujących w zgłoszeniu (bez podawania liczby opakowań/sztuk).

Jeżeli kontener zawiera więcej niż jedno opakowanie, należy wpisać liczbę tych opakowań.

2.1.7 POLE 7 – Numer referencyjny

Wypełnia się poprzez umieszczenie w tym polu handlowego numeru referencyjnego przydzielonego przez osobę danej przesyłce. Wypełnienie tego pola w przypadku zgłoszenia składanego z zastosowaniem metod informatycznych jest obowiązkowe (w przypadku zgłoszeń składanych bez zastosowania metod informatycznych pole to jest fakultatywne dla zgłaszających).

2.1.8 POLE 8 – Odbiorca

Komunikat IE 515 przekazywany do systemu AES/ECS2

Następujące dane podaje się w odpowiednich atrybutach, w sposób wskazany w specyfikacji XML:

pełne imię i nazwisko (nazwę) oraz adres osoby (podmiotu), która powinna odebrać towary;
nr REGON (14 znaków - jeśli osoba posiada REGON 9-znakowy, należy go dopełnić zerami). W przypadku, gdy brak jest REGON atrybutu nie należy podawać,
numer identyfikacyjny podawany w atrybucie TIN,
numer EORI (podawany w odrębnym atrybucie, obok elementu TIN). W przypadku odbiorcy atrybut EORI jest opcjonalny, niemniej jeżeli odbiorcy został nadany numer EORI i zgłaszający dysponuje tym numerem to powinien go zadeklarować w tym atrybucie.

W przypadku podania numeru EORI, zgłaszający pozostawia niewypełniony atrybut TIN.

Jeśli natomiast atrybut EORI pozostał niewypełniony (ew. jeśli został w nim podany wpis NATURAL PERSON specyficzny dla podmiotów nieobjętych obowiązkiem EORI) należy w atrybucie TIN podać nr PLNIP lub w przypadku osoby fizycznej nr PESEL. W odniesieniu do osoby zagranicznej (podmioty unijne i z krajów trzecich) nieposiadającej polskiego numeru NIP lub numeru PESEL podaje się w tym miejscu jej krajowy numer identyfikacyjny dla potrzeb VAT, poprzedzony kodem kraju (np. RU5221862551), albo inny numer identyfikacyjny tej osoby. Podanie tego numeru jest obligatoryjne, o ile jest on znany zgłaszającemu w momencie sporządzania zgłoszenia.

Uwaga: Dane odbiorcy należy wypełnić albo na nagłówku zgłoszenia albo na pozycjach zgłoszenia, co oznacza, że nie może wystąpić sytuacja, kiedy dane odbiorcy zostaną podane na nagłówku i na pozycjach zgłoszenia. Jeżeli dane wystąpią w nagłówku zgłoszenia, wówczas dotyczą wszystkich pozycji towarowych zgłoszenia, jeżeli odbiorcy są różni, to należy na każdej pozycji towarowej podać odbiorcę właściwego dla danego towaru, oznacza to również, że ten sam odbiorca nie może wystąpić na wszystkich pozycjach towarowych.

Zgłoszenie w formie papierowej na dokumencie Wywozowy SAD/Bezpieczeństwo (ESS)

W tym polu podać należy:

pełne imię i nazwisko (nazwę) oraz adres osoby (podmiotu), która powinna odebrać towary; oraz w prawym dolnym rogu jej numer REGON, o ile podmiot posiada ten numer (14 znaków - jeśli osoba posiada REGON 9-znakowy, należy go dopełnić zerami),
w prawym górnym rogu numer EORI osoby.

W przypadku odbiorcy podanie numeru EORI jest opcjonalne, niemniej jeżeli odbiorcy został nadany numer EORI i zgłaszający dysponuje tym numerem to powinien go zadeklarować w tym polu.

Jeśli nr EORI nie został podany należy w tym polu podać nr PLNIP lub w przypadku osoby fizycznej nr PESEL. W odniesieniu do osoby zagranicznej (podmioty unijne i z krajów trzecich) nieposiadającej polskiego numeru NIP lub numeru PESEL podaje się w tym miejscu jej krajowy numer identyfikacyjny dla potrzeb VAT, poprzedzony kodem kraju (np. RU5221862551), albo inny numer identyfikacyjny tej osoby. Podanie tego numeru jest obligatoryjne, o ile jest on znany zgłaszającemu w momencie sporządzania zgłoszenia.

W wypadku, gdy przeznaczone do wywozu towary objęte systemem prefinansowania zostały wprowadzone do składu celnego, za odbiorcę uważa się osobę odpowiedzialną za prefinansowanie lub osobę ponoszącą odpowiedzialność za prowadzenie składu celnego, w którym towary są składowane.

W przypadku przesyłek zbiorczych, gdy zgłoszenie dokonywane jest w formie papierowej bez zastosowania metod informatycznych, należy wpisać „Różni - 00200” i załączyć do zgłoszenia listę odbiorców.

Jeżeli wymagany jest numer identyfikacyjny, zgłoszenie obejmuje elementy wywozowej deklaracji skróconej określone w Dodatku A Załącznika 9 do przejściowego rozporządzenia delegowanego (UE) 2016/341, a ułatwienia zostały przyznane w ramach realizowanego przez państwo trzecie programu partnerstwa handlowego, który jest uznawany przez Unię, numer ten można podać w postaci niepowtarzalnego numeru identyfikacyjnego w państwie trzecim, który został udostępniony Unii przez dane państwo trzecie. Struktura tego niepowtarzalnego numeru identyfikacyjnego w państwie trzecim odpowiada strukturze określonej w części »wywozowe deklaracje skrócone« wyjaśnienia dotyczącego danych zatytułowanego »Nadawca« w ww. Dodatku A Załącznika 9 (treść załącznika w Części X niniejszej Instrukcji).

2.1.9 POLE 14 – Zgłaszający/Przedstawiciel

W polu tym, aby określić zgłaszającego lub status przedstawiciela eksportera, przed pełnym nazwiskiem i adresem wpisać należy jeden z podanych poniżej kodów jednonumerycznych (n1):

Zgłaszający,
Przedstawiciel (przedstawicielstwo bezpośrednie w rozumieniu art. 18 ust. 1 unijnego kodeksu celnego),
Przedstawiciel (przedstawicielstwo pośrednie w rozumieniu art. 18 ust. 1 unijnego kodeksu celnego).

W przypadku, gdy dane podawane są lub drukowane na dokumencie papierowym, kody powinny zostać umieszczone w nawiasach kwadratowych np. [2].

Ponadto wpisać należy:

Komunikat IE 515 przekazywany do systemu AES/ECS2

Następujące dane podaje się w odpowiednich atrybutach, w sposób wskazany w specyfikacji XML:

pełne imię i nazwisko (nazwę) oraz adres zgłaszającego/przedstawiciela,
nr REGON (14 znaków - jeśli osoba posiada REGON 9-znakowy, należy go dopełnić zerami). W przypadku, gdy brak jest REGON atrybutu nie należy podawać,
numer identyfikacyjny podawany w atrybucie TIN,
numer EORI (podawany w odrębnym atrybucie, obok elementu TIN).

W Polsce obowiązkiem EORI objęci są jedynie przedsiębiorcy. Podmioty nie będące przedsiębiorcami nie będą mogły uzyskać w kraju numeru EORI.

Podmioty nie objęte obowiązkiem EORI, w atrybucie EORI podają wpis NATURAL PERSON, a w atrybucie TIN identyfikowane są w zgłoszeniu celnym poprzez obligatoryjnie podawany:

PLNIP - w przypadku podmiotów polskich oraz podmiotów zagranicznych zarejestrowanych w Polsce do celów podatkowych należy podać w atrybucie TIN numer identyfikacji podatkowej (NIP) poprzedzony znakami „PL”; w przypadku pozostałych podmiotów zagranicznych należy podać nr VAT UE z kraju głównej siedziby tego podmiotu, albo
numer PESEL - w przypadku krajowej osoby fizycznej, albo
inny numer identyfikacyjny – numer dokumentu potwierdzającego tożsamość zagranicznej osoby fizycznej (np. paszportu).

Zgłoszenie w formie papierowej na dokumencie Wywozowy SAD/Bezpieczeństwo (ESS)

W tym polu podać należy:

pełne imię i nazwisko (nazwę) oraz adres zgłaszającego/przedstawiciela oraz w prawym dolnym rogu jej numer REGON, o ile podmiot posiada ten numer(14 znaków - jeśli osoba posiada REGON 9-znakowy, należy go dopełnić zerami),
w prawym górnym rogu numer EORI osoby.
Podmioty nieobjęte obowiązkiem EORI, zamiast nr EORI podają:
PLNIP - w przypadku podmiotów polskich oraz podmiotów zagranicznych zarejestrowanych w Polsce do celów podatkowych należy podać w atrybucie TIN numer identyfikacji podatkowej (NIP) poprzedzony znakami „PL”; w przypadku pozostałych podmiotów zagranicznych należy podać nr VAT UE z kraju głównej siedziby tego podmiotu,, albo

numer PESEL – w przypadku krajowej osoby fizycznej, albo
inny numer identyfikacyjny – numer dokumentu potwierdzającego tożsamość zagranicznej osoby fizycznej (np. paszportu).

Bez względu na formę zgłoszenia, jeżeli:

przedstawicielem pośrednim jest agent celny lub agencja celna działająca przez agenta celnego,

przedstawicielem bezpośrednim jest agent celny, lub osoba, w imieniu której czynności dokonuje upoważniony pracownik wpisany na listę agentów celnych,
w imieniu firmy występuje pracownik będący agentem celnym,

dodatkowo w stosownym atrybucie (forma elektroniczna) bądź w lewym dolnym rogu pola (forma papierowa) należy podać datę i numer wpisu na listę agentów celnych.

Agenci celni zarejestrowani w Polsce powinni podać w zgłoszeniu celnym numer wpisu na listę agentów celnych w następujący sposób: kod kraju (a2) wraz z numerem składającym się z 6 cyfr (od 000001 do 999999), zgodnie ze strukturą numeru podaną w obwieszczeniu Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2015 r. w sprawie ogłoszenia listy agentów celnych (Dz. Urz. Ministra Finansów z dnia 31 sierpnia 2015 r., poz. 55).

Przykład: PL019999

Agenci celni zarejestrowani w innym państwie niż Polska, powinni podać kod kraju rejestracji (a2) a następnie numer nadany im w państwie rejestracji, zgodnie ze strukturą numeru właściwą dla danego państwa.

Uwaga! W przypadku, gdy zgłaszający i nadawca/eksporter są tą samą osobą, w polu tym wpisać należy kod informacji dodatkowej:

w przypadku nadawcy – „Nadawca – 00300”,
w przypadku eksportera – „Eksporter – 00400”,

przy czym w komunikacie elektronicznym wystarczy podać sam kod np. „00300”.

Przykłady:

Eksporter działa przez przedstawiciela pośredniego np. agencje celną. Wpisać należy:

[3] a następnie nazwisko (nazwę) adres, numer identyfikacyjny (TIN i/lub EORI) i numer REGON przedstawiciela pośredniego. Dodatkowo agent celny działający w imieniu agencji celnej wpisuje datę i numer wpisu na listę agentów celnych.

Nadawca działa przez przedstawiciela bezpośredniego np. przez agenta celnego. Wpisać należy:

[2] a następnie nazwisko i adres przedstawiciela bezpośredniego. W przypadku agenta celnego dane te obejmują także datę i numer wpisu na listę agentów celnych, które wpisywane są w lewym dolnym rogu pola.

Eksporter (firma) działa przez pracownika. Wpisać należy:

Eksporter – 00400.

Jeżeli pracownikiem firmy jest osoba wpisana na listę agentów celnych zapis będzie identyczny, aczkolwiek dodatkowo w lewym dolnym rogu pola należy podać datę i numer wpisu na listę agentów celnych.

Eksporter sam zgłasza. Wpisać należy:

Eksporter – 00400”.

2.1.10 POLE 15 – Kraj wysyłki/wywozu

Pole 15 wypełnia się tylko w procedurze tranzytu unijnego i tylko w przypadku, gdy zgłoszenie jest składane bez zastosowania metod informatycznych. Wpisać wtedy należy nazwę kraju unijnego, z którego towary zostały wysłane.

Natomiast w polu 15a wpisuje się podany w Części IV Instrukcji kod odpowiadający Państwu Członkowskiemu, w którym towary znajdują się w chwili zwolnienia do procedury. W procedurze tranzytu Pole 15a wypełnia się jedynie w przypadku, gdy zgłoszenie jest składane z zastosowaniem metod informatycznych.

Jednakże w przypadku gdy wiadomo, że towary zostały przywiezione z innego Państwa Członkowskiego do Państwa Członkowskiego, w którym towary znajdują się w chwili zwolnienia do procedury celnej, należy zaznaczyć to drugie państwo członkowskie, pod warunkiem że:

towary zostały przewiezione tylko w celu wywozu, oraz
eksporter nie ma siedziby w Państwie Członkowskim, w którym towary znajdują się w chwili zwolnienia do procedury celnej, i
wprowadzenie do Państwa Członkowskiego, w którym towary znajdują się w chwili zwolnienia do procedury celnej, nie ma charakteru wewnątrzunijnego nabycia towarów lub transakcji traktowanej jako takie nabycie, o których mowa w dyrektywie Rady 2006//112/WE.

Jednakże jeżeli towary są wywożone po zakończeniu procedury uszlachetniania czynnego, należy wskazać państwo członkowskie, w którym odbywał się ostatni etap przetwarzania.

Dla celów wywozu „Państwem Członkowskim rzeczywistego wywozu” jest Państwo Członkowskie, w którym towary wcześniej zostały załadowane w celu wywozu (inne niż Państwo Członkowskie wywozu), w sytuacji gdy eksporter nie ma siedziby w Państwie Członkowskim wywozu.

Przykład:

Jeśli towar zostaje załadowany do wywozu we Francji, lecz zgłoszenie wywozowe następuje w Polsce i jednocześnie eksporter nie ma siedziby w Polsce – w polu 15a wpisuje się kraj rzeczywistego wywozu tj. Francja (FR).

Jeśli w analogicznej sytuacji eksporter miałby siedzibę w kraju wywozu (kraju dokonywania zgłoszenia wywozowego) to w polu 15a wpisuje się kraj wywozu tj. Polska (PL).

Jeżeli załadunek do wywozu następuje w tym samym kraju, w którym dokonuje się zgłoszenia celnego do procedury wywozu, Państwo Członkowskie wywozu jest tożsame z Państwem Członkowskim rzeczywistego wywozu.

Przykłady:

Wywóz (ostateczny) z Finlandii do Norwegii przez Szwecję:

Wywóz (ostateczny) ze Szwecji do USA przez Niderlandy (towary transportowane są ciężarówką ze Szwecji do Niderlandów, tam następnie przeładowywane na statek do USA)

Powrotny wywóz z Polski do USA po procedurze uszlachetniania czynnego (IP - Inward Processing Procedure) via port w Rotterdamie: Towary pociągiem transportowane są do Rotterdamu a tam ładowane na statek do USA.

Polska firma wysyła towary do Grecji na wystawę. Towary zostają sprzedane kupcowi z Turcji. Zgłoszenie wywozowe sporządzane jest w Grecji na rzecz polskiego eksportera.

*W tym przypadku Polska nie jest krajem wywozu, gdyż towary z Polski nie były wywożone w celu eksportu tylko na wystawę, a dopiero wywóz z Grecji miał na celu ostateczne wyeksportowanie towarów poza Unię.

Pola 15b nie wypełnia się.

2.1.11 POLE 17 – Kraj przeznaczenia

Pole 17 wypełnia się tylko w procedurze tranzytu unijnego i tylko w przypadku, gdy zgłoszenie jest składane bez zastosowania metod informatycznych. Wpisać wtedy należy nazwę ostatniego kraju przeznaczenia wywożonych towarów, wedle stanu wiedzy z momentu dokonywania formalności wywozowych.

Natomiast w polu 17a wpisuje się podany w Części IV Instrukcji kod odpowiadający ostatniemu krajowi przeznaczenia wywożonych towarów, wedle stanu wiedzy z momentu dokonywania formalności wywozowych. W procedurze tranzytu pole 17a wypełnia się jedynie w przypadku, gdy zgłoszenie jest składane z zastosowaniem metod informatycznych.

Pola 17b nie wypełnia się.

2.1.12 POLE 18 – Znaki i przynależność państwowa środka transportu przy wyjściu

W pierwszej części pola należy podać oznakowanie środków transportu, na które towary zostały bezpośrednio załadowane przy ich przedstawianiu urzędowi wywozu lub podczas wypełniania formalności tranzytowych.

Pierwszej części pola nie wypełnia się przy wymianie towarowej z zagranicą w obrocie pocztowym oraz przy transporcie towarów stałymi urządzeniami przesyłowymi.

W drugiej części pola, przy pomocy odpowiednich kodów podanych w Części IV Instrukcji, należy wpisać kraj przynależności państwowej (kraj rejestracji) środków transportu (lub tych zapewniających napęd w przypadku większej liczby środków transportu).

Drugą część pola wypełnia się jedynie w procedurze tranzytu, za wyjątkiem obrotu pocztowego, transportu kolejowego oraz transportu stałymi urządzeniami przesyłowymi.

Przykład: Jeżeli ciągnik i przyczepa mają różne numery rejestracyjne, w pierwszej części pola podać należy numery rejestracyjne ciągnika i przyczepy oraz w drugiej przynależność państwową tylko ciągnika.

W zależności od stosowanego środka transportu, mogą być wpisane następujące szczegóły dotyczące ich identyfikacji:

środek transportu	sposób identyfikacji
transport morski i śródlądowy	nazwa statku
transport lotniczy	numer lotu i jego data (w przypadku, gdy brak jest numeru lotu, podać numer rejestracyjny samolotu)
transport drogowy	numer rejestracyjny pojazdu
transport kolejowy	nr pociągu (lub jeżeli nie jest możliwe nr listu przewozowego CIM)

Jednakże w przypadku operacji tranzytu, gdy towary umieszczone są w kontenerach, które będą przewożone za pomocą pojazdów drogowych, organy celne mogą zezwolić, by osoba korzystająca z procedury tranzytu pozostawiła to pole puste, w przypadku gdy sytuacja logistyczna w punkcie wyjścia nie pozwala w chwili tworzenia zgłoszenia tranzytowego na podanie znaków i przynależności państwowej środka transportu oraz gdy organy celne mogą zapewnić, aby odpowiednia informacja dotycząca środka transportu została w późniejszym terminie wpisana w polu 55.

Uwaga! W przypadku zgłoszenia składanego w systemie NCTS2 w transporcie kolejowym w części pola „Znaki” podaje się numer listu przewozowego, za wyjątkiem sytuacji, gdy przewóz dokonywany jest na podstawie kilku listów przewozowych SMGS, których numery nie mieszczą się w ww. polach zgłoszenia – wtedy, zamiast numerów listów przewozowych, należy zadeklarować kod „N722-SMGS”.

2.1.13 POLE 19 – Kontener (Kont.)

Przy pomocy odpowiedniego kodu podanego poniżej, wskazać przypuszczalną sytuację przy przekraczaniu zewnętrznej granicy Unii, w oparciu o informacje dostępne w momencie spełniania formalności wywozowych.

Należy wpisać następujące kody (n1):

0 – dla towarów nieprzewożonych w kontenerze,

1 – dla towarów przewożonych w kontenerze.

2.1.14 POLE 20 – Warunki dostawy

W pierwszej części pola należy wpisać, przy pomocy odpowiednich pozycji i kodów podanych w Części IV Instrukcji dane odnoszące się do warunków dostawy wynikających z umowy handlowej.

Jeżeli ze względów handlowych dostawa następuje na innych warunkach niż przewiduje kontrakt, to należy podać symbol faktycznych warunków dostawy.

W drugiej części pola należy podać nazwę miejsca, w którym następuje według faktycznych warunków przeniesienie ze sprzedającego na kupującego obowiązku ponoszenia kosztów.

W trzeciej części wpisać należy podany w Części IV Instrukcji odpowiedni kod odnoszący się do miejsca wpisanego w drugiej części pola.

Jeżeli dostawa jest realizowana na różnych warunkach, to należy wypełnić odrębne zgłoszenia celne dla każdego warunku dostawy. Cechą odróżniającą jest tylko pierwsza część pola, tj. na jednym zgłoszeniu celnym mogą zostać zgłoszone towary na warunkach dostawy CIP Warszawa i CIP Poznań. W takim wypadku w drugiej części pola należy wpisać nazwę miejsca przeniesienia obowiązku ponoszenia kosztów właściwego dla towaru dominującego wartościowo.

2.1.15 POLE 21 – Znaki i przynależność państwowa aktywnego środka transportu przekraczającego granicę

W pierwszej części pola należy podać oznakowanie aktywnego środka transportu przekraczającego zewnętrzną granicę Unii, w oparciu o informacje dostępne w momencie spełniania formalności.

W zależności od stosowanego środka transportu, mogą być wpisane następujące szczegóły dotyczące ich identyfikacji:

środek transportu	sposób identyfikacji
transport morski i śródlądowy	nazwa statku
transport lotniczy	numer lotu i jego data (w przypadku, gdy brak jest numeru lotu, podać numer rejestracyjny samolotu)
transport drogowy	numer rejestracyjny pojazdu
transport kolejowy	nr pociągu (lub jeżeli nie jest możliwe nr listu przewozowego CIM)

Uwaga! W przypadku zgłoszenia składanego w systemie NCTS2 w transporcie kolejowym w części pola „Znaki” podaje się numer listu przewozowego, za wyjątkiem sytuacji, gdy przewóz dokonywany jest na podstawie kilku listów przewozowych SMGS, których numery nie mieszczą się w ww. polach zgłoszenia – wtedy, zamiast numerów listów przewozowych, należy zadeklarować kod „N722-SMGS”.

W części drugiej pola podać należy, przy pomocy odpowiednich kodów określonych w Części IV Instrukcji, przynależność państwową (kraj rejestracji) aktywnego środka transportu przekraczającego zewnętrzną granicę Unii, w oparciu o informacje dostępne w momencie spełniania formalności.

W wymianie towarowej z zagranicą w obrocie pocztowym oraz przy transporcie towarów koleją lub stałymi urządzeniami transportowymi nie podaje się ani oznakowania środka transportu ani kraju przynależności państwowej (rejestracji).

Jednakże w procedurze wywozu przy zastosowaniu transportu kolejowego podanie nr pociągu (nr listu przewozowego CIM) jest wymagane.

W przypadku transportu kombinowanego lub, jeżeli wykorzystywanych jest kilka środków transportu, aktywnym środkiem transportu jest ten, który porusza cały zestaw. Na przykład w przypadku „samochodu ciężarowego na statku morskim” aktywnym środkiem transportu jest statek; w przypadku „ciągnika z naczepą” aktywnym środkiem transportu jest ciągnik.

2.1.16 POLE 22 – Waluta i ogólna wartość faktury

W pierwszej części pola podać należy, przy pomocy odpowiednich kodów określonych w Części IV Instrukcji, symbol waluty, w której faktura (inny dokument określający wartość towaru) została sporządzona.

W części drugiej pola należy wpisać cenę ujętą na fakturze (innym dokumencie określającym wartość towaru) dla całości zgłaszanych towarów, podaną z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku (jeżeli są to liczby całkowite, należy po przecinku wpisać 00).

Wartości tej nie należy pomniejszać o różnego rodzaju upusty (rabaty) na cenie, podawane w Polu 44.

2.1.17 POLE 23 – Kurs waluty

Pole to należy wypełnić w przypadku, gdy do wyliczania należności przyjmuje się elementy kalkulacyjne z daty innej niż data objęcia wnioskowaną procedurą.

2.1.18 POLE 24 – Rodzaj transakcji

Przy pomocy odpowiednich pozycji i kodów określonych w Części IV Instrukcji, należy określić rodzaj transakcji.

2.1.19 POLE 25 – Rodzaj transportu na granicy

Przy pomocy odpowiednich kodów określonych w Części IV Instrukcji wpisać należy kod określający rodzaj środka transportu (odpowiadający aktywnemu środkowi transportu z Pola 21), który, jak przewiduje się, będzie wykorzystany przy wyprowadzeniu towaru z obszaru celnego Unii.

2.1.20 POLE 26 – Rodzaj transportu wewnętrznego

Pole wypełnia się poprzez wpisanie właściwego kodu odpowiadającemu rodzajowi transportu zastosowanemu przy objęciu towaru procedurą celną. Kody dla poszczególnych typów transportu zostały określone w Części IV Instrukcji.

Pola nie wypełnia się, gdy zgłoszenie wywozowe składane jest w punkcie opuszczania przez towar obszaru celnego Unii (unijny urząd graniczny przy wyjściu/wyprowadzeniu).

2.1.21 POLE 29 – Urząd wyprowadzenia

Przy użyciu odpowiedniego kodu określonego w Części IV Instrukcji, podać należy urząd celny, przez który, jak przewiduje się, towary mają opuścić obszar celny Unii.

2.1.22 POLE 30 – Lokalizacja towaru

Należy podać dokładną lokalizację towaru. W tym celu należy podać kod identyfikacyjny miejsca, w którym towary mogą zostać poddane badaniu. Struktura tego kodu podana została w Części IV Instrukcji.

W sytuacji, gdy towar zgłaszany jest w urzędzie (oddziale) należy wpisać tylko kod urzędu (oddziału) poprzedzony symbolem PL.

W sytuacji, gdy towar przedstawiany jest w miejscu wyznaczonym lub uznanym w celu jednorazowego dokonania czynności (miejsca te nie posiadają numeru własnego), w polu tym należy podać kod oddziału celnego dokonującego odprawy celnej, poprzedzony symbolem PL i jednocześnie na końcu uzupełniony kodem „J” (np. PL401030J).

W przypadku, gdy w drugiej części Pola 1 wpisano kod D (zgłoszenie przed przedstawieniem towaru) należy podać kod urzędu (oddziału) lub nr identyfikacyjny miejsca wyznaczonego lub uznanego, w którym zgłaszający zamierza przedstawić towar.

2.1.23 POLE 31 – Opakowania i opis towaru; znaki i numery; numer(-y) kontenera(-ów); Liczba i rodzaj

W polu tym podać należy znaki, numery, liczbę i rodzaj opakowań lub, w przypadku towarów niezapakowanych, ilość takich towarów ujętych w zgłoszeniu wraz z danymi niezbędnymi do identyfikacji. Przez „opis towarów”, który należy umieścić w tym polu, rozumie się zwykły opis handlowy towarów, umożliwiający dokonanie jednoznacznej identyfikacji i klasyfikacji towaru, ale nie oznacza to skopiowania do Pola 31 brzmienie danego kodu z Taryfy celnej. Jeżeli wypełniane jest Pole 33 (kod towarów), opis ten musi być na tyle dokładny, aby było możliwe dokonanie klasyfikacji taryfowej towarów. W polu tym muszą być również podane dane wymagane przepisami szczególnymi. Używając odpowiedniego kodu zamieszczonego w Części IV Instrukcji, podać także należy rodzaj użytego opakowania.

W przypadku użycia kontenerów, w polu tym należy wpisać również ich znaki identyfikacyjne.

Uwaga! Dane w tym Polu w zgłoszeniu papierowym należy wpisywać w następującej kolejności:

Opis towaru a ponadto ilość, jednostka miary, kwalifikator jednostki miary, o ile te dodatkowe informacje wymagane są do obliczenia opłat zgodnie z formułami dotyczącymi poszczególnych kodów TARIC. Wykazy, występujących z formułach TARIC, kodów jednostek miar i kwalifikatorów jednostek miar podane zostały przy opisie tego pola w Części IV Instrukcji.
Od następnego wiersza: rodzaj, znaki, liczba opakowań (liczba sztuk towarów nieopakowanych).
Od następnego wiersza: informacja o nr kontenerów (przedzielać przecinkami).

Uwaga! W transporcie kolejowym, dokonując zgłoszenia do procedury tranzytu, dodatkowo w polu tym podać należy numery wagonów. Jednakże w zgłoszeniach elektronicznych w NCTS2 informację o wagonach należy podać w atrybucie „Informacje dodatkowe” (Pole 44). Uwaga ta nie dotyczy pozostałych procedur celnych. Wpis dotyczący numerów wagonów powinien wyglądać następująco:

„WGN: XXXX, YYYY, ZZZZ, ......”.

2.1.24 POLE 32 – Pozycja

W tym polu podać należy kolejny numer danej pozycji towarowej w odniesieniu do całkowitej liczby zadeklarowanych w zgłoszeniu celnym towarów, w sposób wskazany wcześniej w opisie Pola 5.

Jeżeli zgłoszenie dotyczy tylko jednej pozycji towarowej, tzn. wypełniane jest tylko jedno pole „Opis towarów”, to zarówno w Polu 32 jak i w Polu 5, koniecznym jest wpisanie cyfry 1.

2.1.25 POLE 33 – Kod towaru

Wypełniając to Pole należy podać kod danej pozycji towarowej, w sposób opisany w Części IV Instrukcji.

W tranzycie unijnym pierwszą część pola należy wypełnić w przypadku, gdy:

zgłoszenie tranzytowe dokonywane jest przez tę samą osobę, w tym samym czasie lub później, po dokonaniu już przez nią zgłoszenia celnego, w którym podany został kod towaru, lub
przewidują to inne przepisy prawa unijnego.

W przypadku, gdy formularz SAD służy do potwierdzania unijnego statusu towarów pierwszą część pola należy wypełnić w przypadku, gdy przewidują to inne przepisy prawa unijnego.

Drugiej części pola nie wypełnia się.

2.1.26 POLE 34 – Kod kraju pochodzenia

W Polu 34a przy pomocy kodów określonych w Części IV Instrukcji, wpisać należy kod kraju pochodzenia towarów. „Kraj pochodzenia” zdefiniowany został w Tytule II Rozdział 2 Unijnego Kodeksu Celnego.

Pole 34a należy wypełnić obowiązkowo w przypadku, gdy przedmiotem procedury wywozu są towary rolne objęte refundacjami eksportowymi, a także w przypadku składowania w składzie celnym towarów objętych systemem prefinansowania i przeznaczonych do wywozu.

W pozostałych przypadkach pole to jest fakultatywne dla zgłaszającego.

Pola 34b nie wypełnia się.

2.1.27 POLE 35 – Masa brutto (kg)

Należy wpisać masę brutto towarów opisanych w odpowiednim polu 31, wyrażoną w kilogramach.

Przez masę brutto rozumie się masę towarów z całkowitym opakowaniem, z wyjątkiem masy pojemników, kontenerów oraz materiałów wypełniających.

W przypadku, gdy zgłoszenie obejmuje kilka rodzajów towarów (kilka pozycji towarowych), całkowitą masę brutto wpisuje się jedynie w pierwszym Polu 35 zgłoszenia celnego; dla pozostałych pozycji towarowych Pola 35 nie należy wypełniać.

Masę brutto mniejszą niż 1 kg podaje się w następujący sposób 0,xyz (np. 0,654 dla przesyłki o wadze 654 gramy).

Masę brutto większą niż 1 kg również podaje się do trzech miejsc po przecinku.

Uwaga! Wyjątkiem od powyższej zasady są towary wprowadzane transportem przesyłowym (np. ropa naftowa), których masa, w szczególności w zgłoszeniach zbiorczych, może przekraczać dopuszczalną ilość znaków podawanych w polach 35 i 38 zgłoszenia celnego. W takim przypadku można podać masę w pełnych kilogramach przy zastosowaniu następujących zasad zaokrąglania:

od 0,001 do 0,499: zaokrągla się w dół do najbliższego kg (np. 1 dla przesyłki o wadze 1,328 gramów),
od 0,500 do 0,999: zaokrągla się w górę do najbliższego kg (np. 2 dla przesyłki o wadze 1,728 gramów).

2.1.28 POLE 37 – Procedura

Wykorzystując odpowiednie kody z Części IV Instrukcji podać należy przy każdej pozycji towarowej kod procedury celnej lub przeznaczenia celnego, do której towary zostały zgłoszone.

Pole składa się z dwóch części. W pierwszej części dwie pierwsze cyfry oznaczają procedurę wnioskowaną, a dwie następne procedurę poprzednią.

Na jednym zgłoszeniu celnym towary mogą być obejmowane jedną i tą samą wnioskowaną procedurą, natomiast taka zgodność nie musi zachodzić w przypadku poprzedniej procedury.

Przykład:

Na jednym zgłoszeniu celnym mogą zostać zgłoszone pozycje towarowe, z których jedna w pierwszej części Pola 37 ma przypisany kod procedury 1040 (wywóz po uprzednim dopuszczeniu do obrotu), druga 1000 (wywóz nie poprzedzony żadną procedurą), a trzecia 1041 (wywóz po procedurze uszlachetniania czynnego w systemie ceł zwrotnych).

Druga część pola wykorzystywana jest dla szczegółowego określenia procedury unijnej.

2.1.29 POLE 38 – Masa netto (kg)

Należy podać masę netto towaru opisanego w Polu 31, wyrażoną w kilogramach. Przez masę netto rozumie się masę towaru bez opakowania. Stosuje się zasady wyrażania masy i zaokrąglania podane w opisie Pola 35.

W przypadku tranzytu, dane te powinny być wpisywane tylko o ile wymagają tego regulacje unijne; podobnie w sytuacji, gdy SAD służy do potwierdzania unijnego statusu towarów.

2.1.30 POLE 40 – Deklaracja skrócona / Poprzedni dokument

Używając odpowiednich kodów z Części IV Instrukcji, w tym polu podać należy dane dotyczące dokumentów poprzedzających wywóz do państwa trzeciego lub wysyłkę do Państwa Członkowskiego.

W przypadku zgłoszenia towarów do procedury tranzytu unijnego, należy podać dane dotyczące poprzedniej procedury/uregulowania sytuacji towarów lub wiążących się z tą procedurą/uregulowaniem sytuacji towarów dokumentów celnych (zgodnie z listą dokumentów określonych w specyfikacji XML –NCTS2).

Gdy zgłoszenie składane jest z zastosowaniem metod informatycznych wymagane jest również podanie numeru ewidencyjnego nadanego dokumentowi w systemie (jeśli oczywiście taki numer został temu dokumentowi nadany).

W przypadku zgłoszenia składanego bez zastosowania metod informatycznych, jeżeli istnieje konieczność wpisania danych odnoszących się do więcej niż jednego dokumentu, w polu tym należy wpisać "Różne - 00200" i dołączyć wykaz tych danych do zgłoszenia.

W przypadku, gdy zgłoszenie dotyczy towarów powrotnie wywożonych po zakończeniu procedury składowania celnego w składzie typu II, należy podać dane dotyczące zgłoszenia o objęcie towarów procedurą składowania celnego. W przypadku, gdy w drugiej części Pola 1 wpisano kod D (zgłoszenie przed przedstawieniem towaru) należy podać dane poprzedniego dokumentu, o ile są one znane zgłaszającemu w momencie składania zgłoszenia.

2.1.31 POLE 41 – Uzupełniająca jednostka miary

Należy podać ilość towaru, wyrażoną w jednostce miary umieszczonej przy danym kodzie w taryfie celnej. Wartość podawaną w tym polu należy wyrazić z dokładnością do trzech miejsc po przecinku, przy czym w sytuacjach, gdy wynikiem obliczeń są wartości matematyczne mniejsze niż 0,001, należy podać „0,001”. Wartości całkowitych nie uzupełnia się po przecinku zerami.

Pola nie należy wypełniać, jeżeli danej pozycji taryfowej nie przypisano w taryfie celnej uzupełniającej jednostki miary.

2.1.32 POLE 44 – Dodatkowe informacje / załączone dokumenty / świadectwa i pozwolenia

Używając odpowiednich kodów z Części IV Instrukcji, przy każdej pozycji towarowej należy podać dane wymagane na mocy mających zastosowanie szczególnych regulacji, wraz z danymi odnoszącymi się do dokumentów przedkładanych wraz ze zgłoszeniem.

Części pola „Kod dodatkowych informacji (Kod D.I.)” nie należy wypełniać.

W przypadku, gdy zgłoszenie do powrotnego wywozu zamykającego procedurę składowania celnego składane jest w innym urzędzie celnym niż urząd kontrolny, należy podać nazwę i pełny adres urzędu kontrolnego.

Kwoty wpisywane w tym polu muszą być wyrażone w złotych polskich, dlatego też w prawym dolnym rogu pola wpisać należy symbol (PLN).

W przypadku, gdy symbol ten podany zostanie jedynie w Polu 44 odnoszącym się do pierwszej pozycji towarowej zgłoszenia, informacja ta będzie uważana za ważną dla wszystkich pozycji towarowych zgłoszenia.

W procedurze wywozu realizowanego w ramach systemu refundacji wywozowych w Polu 44 podać należy kwotę (stawkę) oszacowanej przez zgłaszającego refundacji wywozowej (rozporządzenie Komisji (WE) nr 159/2008).

W przypadku procedury tranzytu unijnego, Pole 44 należy wypełnić w sposób określony w specyfikacji XML-NCTS2. Należy przy tym pamiętać, iż zgodnie z tą specyfikacją w przypadku procedury tranzytu unijnego/wspólnego w części Pola 44 identyfikującej rodzaj informacji dodatkowej należy podać kod „CAL”, natomiast w części tekstowej tego pola, opisującej dodatkową informację, należy wprowadzić łączną kwotę ewentualnych należności celnych i podatkowych ciążących na towarze. Kwotę tę wprowadza się jako ciąg cyfr obejmujący wartość liczbową + kod waluty + GRN. W przypadku zgłoszenia wielopozycyjnego, wartość opisującą obciążenie gwarancji należy podać przy opisie pierwszej pozycji towarowej.

Przykład:

W zgłoszeniu tranzytowym obciążenie gwarancji o numerze GRN 05PL3500001900010 na kwotę 5000 EURO należy w Polu 44 „Dodatkowe informacje” opisać w następujący sposób:

w części pola określającej rodzaj informacji dodatkowej wpisać kod „CAL”,
w części opisowej pola należy wpisać „5000EUR05PL3500001900010”.

2.1.32.1 WIT wydany w Polsce

Struktura numeru dla WIT wydanej w Polsce jest następująca:

kod państwa (a2) - PL
kod rodzaju decyzji (an3) - WIT
rok (n4),
numer decyzji (n5).

Przykład:

PL-WIT-2013-00438, w zgłoszeniu celnym należy podawać jako ciąg znaków, czyli: PLWIT201300438

2.1.32.2 WIT wydany w innym państwie członkowskim

Z uwagi na różną strukturę numerów nadawanych WIT w innych państwach członkowskich, należy stosować następujące zasady: po kodzie dokumentu - C626 należy podać symbol państwa, który wydał WIT (o ile nie jest on zawarty w strukturze numeru WIT), a następnie numer własny WIT (w zgłoszeniu celnym należy podawać jako ciąg znaków).

Przykłady:

AT2009000742,

BEDT00000201,

BEDT269604

2.1.32.3 WIP wydana w Polsce

Jeżeli zgłaszający lub eksporter jest posiadaczem ważnej wiążącej informacji o pochodzeniu (WIP; ang. BOI) obejmującej towary ujęte w zgłoszeniu celnym, należy to wskazać przez podanie numeru referencyjnego decyzji WIP poprzedzonego kodem dokumentu – C627.

Struktura numeru WIP wydanej w Polsce po dniu 1.05.2016 r. jest następująca:

kod państwa (a2) – PL
kod rodzaju decyzji (an3) – BOI
kod organu wydającego (n6) - 440000
rok (n2)
numer decyzji (n4)

Przykład:

PLBOI440000160001 i w takiej formie, jako ciąg znaków, należy podać numer WIP po kodzie dokumentu (C627 PLBOI440000160001).

Uwaga! Numery WIP wydanych przed dniem 1.05.2016 r. mają odmienną strukturę, ale niezależnie od niej numer WIP także należy podać jako ciąg znaków (np. C627 PL6201684) bez myślników i ukośników.

2.1.32.4 WIP wydana w innym państwie członkowskim

WIP wydane w innych państwach członkowskich po dniu 1.05.2016 r. posiadają strukturę numeru podobną do polskiej, czyli będzie to ciąg znaków zawierających w sobie kod państwa członkowskiego (np. BE), kod rodzaju decyzji (BOI) oraz numer identyfikacyjny decyzji. Taki ciąg znaków należy podać po kodzie dokumentu.

W przypadku WIP wydanych w innych państwach członkowskich przed dniem 1.05.2016 r. należy także po kodzie dokumentu podać numer własny WIP jako ciąg znaków, niezależnie od struktury danego numeru.

2.1.33 POLE 46 – Wartość statystyczna

Zasada ogólna

Wartość statystyczna oznacza przybliżoną wartość teoretyczną towarów w chwili i w miejscu, w których opuszczają one terytorium państwa członkowskiego, w którym znajdowały się w chwili zwolnienia do procedury celnej („państwo członkowskie wywozu”). Wartość statystyczna ma się odnosić do tego państwa członkowskiego.

W związku z powyższym wartość statystyczna obejmuje (wewnętrzną) wartość towarów oraz poniesione lub obliczone koszty transportu i ubezpieczenia z punktu wyjścia transportu do miejsca wyprowadzenia z tego państwa członkowskiego.

Przykłady:

Towary zostaną wywiezione z Polski do Stanów Zjednoczonych; warunki dostawy są następujące: „EXW Łódź”. Wywozowe zgłoszenie celne jest składane w Łodzi i tam też przedstawiane są towary. Po zwolnieniu do procedury wywozu towary przewozi się transportem drogowym z centralnej Polski przez Niemcy do Niderlandów w celu wyprowadzenia z terytorium Unii.

Ponieważ towary w chwili zwolnienia fizycznie znajdują się w Polsce, wartość statystyczna jest wartością teoretyczną w miejscu wyprowadzenia z Polski na granicy polsko-niemieckiej; odpowiada to cenie „FCA na granicy polsko-niemieckiej”.

Towary są sprzedawane z Polski i wywożone z Polski celem dostarczenia do Stanów Zjednoczonych; warunki dostawy są następujące: „CIF Nowy Jork”. Towary przewozi się transportem drogowym z centralnej Polski przez Niemcy do Niderlandów. W Rotterdamie towary pakuje/przepakowuje się do celów transportu morskiego, a polski eksporter korzysta z możliwości złożenia zgłoszenia wywozowego w Rotterdamie. Po zwolnieniu do procedury wywozu towary wyprowadza się z terytorium Unii przy użyciu statku.

Ponieważ towary w chwili zwolnienia fizycznie znajdują się w Niderlandach, wartość statystyczna jest wartością teoretyczną w miejscu wyprowadzenia z Niderlandów; odpowiada to cenie „FOB Rotterdam”.

Towary zostaną wywiezione z Polski do Stanów Zjednoczonych; warunki dostawy są następujące: „EXW Łódź”.

Wywóz odbywa się na podstawie pozwolenia na korzystanie z odprawy scentralizowanej obejmującego Hiszpanię i Polskę. Wywozowe zgłoszenie celne jest składane w kontrolnym urzędzie celnym w Hiszpanii, a odnośne towary są dostępne w urzędzie celnym przedstawienia w Łodzi. Po zwolnieniu do procedury wywozu towary przewozi się z centralnej Polski przez Niemcy do Niderlandów w celu wyprowadzenia z terytorium Unii.

Ponieważ towary w chwili zwolnienia fizycznie znajdują się w Polsce, wartość statystyczna jest wartością teoretyczną towarów w miejscu wyprowadzenia z Polski na granicy polsko-niemieckiej; odpowiada to cenie „FCA na granicy polsko-niemieckiej”.

Wartość towarów

Wartość statystyczna jest oparta na wartości towarów, tj.:

w przypadku sprzedaży lub nabycia: cenie faktycznie zapłaconej lub należnej za wywożone towary,
w innych przypadkach: cenie, która zostałaby racjonalnie zafakturowana do celów wywozu z Unii, gdyby wywożone towary były przedmiotem transakcji sprzedaży lub nabycia zawartej między kupującym i sprzedającym, którzy nie są ze sobą powiązani.

Przykłady:

Towary mają zostać wywiezione z Polski do Rosji; polski producent sprzedał towary rosyjskiemu klientowi „CIP Moskwa” za cenę 1 000,00 EUR. Zatem podstawą do ustalenia wartości statystycznej jest kwota 1 000,00 EUR.
Towary mają zostać wywiezione z Polski do Rosji; polski producent (jednostka zależna przedsiębiorstwa wielonarodowego) składa wywozowe zgłoszenie celne. Na szczeblu wewnętrznym towary sprzedano spółce dominującej (the mother company) w Hiszpanii za cenę 900,00 EUR, która z kolei sprzedała je rosyjskiemu klientowi „CIP Moskwa” za cenę 1 000,00 EUR.

Ponieważ wartość statystyczna ma dotyczyć Polski („kwota zapłacona polskiemu producentowi”; transgraniczny przepływ towarów nie dotyczy Hiszpanii), podstawą do ustalenia wartości statystycznej jest kwota 900,00 EUR.

Koszty nieuwzględniane w wartości statystycznej

Wartość statystyczna nie może obejmować podatków krajowych, takich jak podatek od wartości dodanej, podatek akcyzowy i podobne podatki, jeżeli nie zostały one ostatecznie wliczone do ceny faktycznie zapłaconej lub należnej lub ostatecznie nie zostały uiszczone przez partnera handlowego. Nie można także uwzględniać rolnych refundacji wywozowych.

Przykład:

Producent posiadający siedzibę w Polsce sprzedaje towary do Japonii. Na fakturze widnieje kwota (1 000,00 EUR) i krajowy polski podatek VAT (np. 19% – 190,00 EUR). Zgodnie z umową japoński kupujący płaci wartość brutto (1 190 EUR), ale otrzyma zwrot VAT, gdy tylko sprzedający dostanie wszystkie dokumenty wymagane do skorzystania z krajowego zwolnienia z VAT.

Wartość statystyczna jest oparta na zapłaconej cenie, nie uwzględnia jednak krajowej stawki VAT 1 000 EUR.

Inne koszty

Wartość statystyczna musi obejmować wyłącznie koszty dodatkowe. Są to rzeczywiste lub obliczone koszty transportu oraz koszty ubezpieczenia, jeżeli takowe zostały poniesione, obejmują one jednak tylko tę część podróży, która miała miejsce na statystycznym terytorium państwa członkowskiego wywozu. Jeżeli koszty transportu lub ubezpieczenia nie są znane, należy je wiarygodnie oszacować na podstawie kosztów zazwyczaj ponoszonych lub należnych za takie usługi (z uwzględnieniem przede wszystkim różnych środków transportu, jeżeli są one znane).

„Inne koszty” poza granicami państwa członkowskiego wywozu

Jeżeli łączne koszty dodatkowe obejmują podróż poza granicami państwa członkowskiego wywozu (np. do „miejsca docelowego CIF”), należy je podzielić proporcjonalnie, np. według długości przebytej trasy w kilometrach.

„Inne koszty” dotyczące więcej niż jednej pozycji na zgłoszeniu wywozowym

Jeżeli koszty dodatkowe dotyczą kilku pozycji na zgłoszeniu wywozowym, odnośne koszty dodatkowe dotyczące każdej pozycji z osobna należy obliczyć proporcjonalnie, np. według masy lub objętości.

Wartość statystyczna w przypadku przetwarzania (wywóz)

Ma to zastosowanie tylko wówczas, gdy transakcja handlowa nie jest umową sprzedaży, lecz stanowi umowę o świadczenie usług (umowa o „przetwórstwo”).

Powrotny wywóz po uszlachetnianiu czynnym

W przypadku towarów, które opuszczają Unię po przetworzeniu, wartość statystyczną należy określić na podstawie wartości uprzednio przywiezionych towarów nieprzetworzonych i wartości dodanej w Unii podczas przetwarzania.

Wywóz do celów uszlachetniania biernego

W przypadku towarów, które czasowo opuszczają Unię w celu przetworzenia, wartość statystyczną należy określić na podstawie wartości w chwili wywozu towaru nieprzetworzonego.

Przykłady:

Polskie przedsiębiorstwo otrzymuje maszynę ze Szwajcarii w ramach umowy o wykonanie usługi w celu udoskonalenia technicznego. Maszyna ta będzie podlegała opłatom celnym, zatem proces udoskonalania przeprowadza się w ramach procedury celnej uszlachetniania czynnego.

Wartość rynkowa („wartość godziwa”) maszyny w chwili przywozu (kod procedury celnej 5100) wynosi 1 000,00 EUR, zaś polski przetwórca wystawia fakturę na kwotę 300,00 EUR za usługę przetwarzania plus 70,00 EUR za dodane części. Obliczone koszty transportu z miejsca przetwarzania do granicy niemieckiej wynoszą 5,00 EUR.

Polskie przedsiębiorstwo dokonuje powrotnego wywozu maszyny i zamyka procedurę uszlachetniania czynnego (kod procedury celnej 3151). Wartość statystyczna towarów podlegających powrotnemu wywozowi wynosi 1 375,00 EUR i obejmuje:

wartość towarów nieprzetworzonych:	1 000,00
wartość dodaną podczas przetwarzania:	370,00 (300,00 + 70,00)
koszt ubezpieczenia/transportu do granicy:	5,00
	1 375,00

Do celów ustalenia wartości statystycznej w przypadku powrotnego wywozu wartość rynkowa przetworzonej maszyny nie ma znaczenia.

Ta sama logika szacowania wartości miałaby zastosowanie w przypadku, gdyby maszyna ze Szwajcarii była objęta zerową stawką VAT w chwili przywozu (np. w ramach umowy preferencyjnej). Jeżeli polski przetwórca jako podatnik w rozumieniu przepisów VAT może odliczyć VAT z tytułu przywozu, może dokonać przywozu maszyny w ramach dopuszczenia do obrotu (kod procedury celnej 4000) z zastosowaniem faktury pro forma, w której wskazuje wiarygodną wartość. Przetworzona maszyna może później opuścić Unię w ramach procedury wywozu (kod procedury celnej 1000 lub 1040).

Wartość statystyczna zostałaby obliczona według metody, jak powyżej, z wyłączeniem polskiego podatku VAT należnego z tytułu przywozu.

Polska piekarnia chce produkować ciastka i sprzedawać je do Serbii. Przedsiębiorstwo to kupuje i przywozi składniki (o wartości 900,00 EUR) z państw trzecich, produkuje ciastka, dodając do nich składniki o statusie unijnym (o wartości 100,00 EUR), a następnie wysyła produkty końcowe do Serbii za cenę sprzedaży 2 000,00 EUR („CIP Belgrad”).

Piekarnia prowadzi produkcję zgodnie z procedurą celną uszlachetniania czynnego. Polskim organom celnym przekazuje się zgłoszenie do powrotnego wywozu, a towary opuszczają Unią przez granicę węgierską.

Ponieważ wspomniany proces przetwarzania dotyczy transakcji sprzedaży, wartość wywożonych towarów odzwierciedla uzgodniona cena (2 000,00 EUR), która z ekonomicznego punktu widzenia racjonalnie zawierałaby wartość nieprzetworzonych towarów, wartość dodaną przez piekarnię na obszarze Unii oraz koszty transportu z miejsca produkcji w Polsce do Belgradu (200,00 EUR). W praktyce istnieją dwa sposoby osiągnięcia identycznej wartości statystycznej w odniesieniu do miejsca wyprowadzenia z terytorium Polski:

Koszt	Obliczona wartość statystyczna	Wartość statystyczna oparta na sprzedaży
Cena sprzedaży (CIP Belgrad)		2 000,00
Wartość czasowo przywiezionych składników	900,00
Wartość składników dodanych, które miały status towarów unijnych	100,00
Komercyjna wartość dodana w Polsce	800,00
Proporcjonalne koszty ubezpieczenia/transportu z miejsca produkcji do granicy polsko-słowackiej (20% całkowitych kosztów transportu wynoszących 200 EUR)	40,00
Proporcjonalne koszty ubezpieczenia/transportu z granicy polsko-słowackiej do Belgradu (80% całkowitych kosztów transportu wynoszących 200 EUR)		- 160,00
WARTOŚĆ statystyczna	= 1 840,00	= 1 840,00

Przeliczanie waluty

Wartość statystyczna musi być wyrażona w walucie krajowej państwa członkowskiego, w którym składane jest zgłoszenie celne. Wartości podane w dokumentach i wyrażone w innej walucie (np. w zafakturowanej walucie towarów), należy przeliczyć. Kursem wymiany walut, który należy stosować, jest kurs z dnia przyjęcia zgłoszenia celnego zgodnie z unijnymi przepisami celnymi dotyczącymi przeliczania waluty w celu ustalenia wartości celnej (art. 146 UKC-RW).

Przykłady:

Warunki dostawy EXW „Miejsce wysyłki” (zafakturowana kwota nie obejmuje kosztów frachtu)

Wartość statystyczna = kwota zafakturowana + koszty frachtu (koszty dodatkowe takie jak transport i ubezpieczenie) od miejsca załadunku do granicy państwa członkowskiego wywozu.

Zgodnie z warunkami dostawy „EXW”, aby uzyskać wartość statystyczną, należy uwzględnić koszty frachtu do granicy państwa członkowskiego wywozu.

Zafakturowana kwota = 2 000,00 EUR

Transport + ubezpieczenie [od miejsca wysyłki do granicy państwa członkowskiego wywozu] = 1 000,00 EUR

Wartość statystyczna = 3 000,00 EUR

Warunki dostawy CIF „Ustalone miejsce dostawy” (kwota zafakturowana obejmuje koszty frachtu od miejsca wysyłki do miejsca „D”)

Wartość statystyczna = kwota zafakturowana – koszty frachtu (koszty dodatkowe takie jak transport i ubezpieczenie) od granicy państwa członkowskiego wywozu do ustalonego miejsca dostawy.

Ustalone miejsce dostawy znajduje się poza państwem członkowskim wywozu, zatem koszty transportu od granicy do miejsca dostawy należy z wartości statystycznej wyłączyć.

Zgłoszenie wywozowe zawiera dwie pozycje, w związku z tym koszty frachtu należy obliczyć dla obu pozycji proporcjonalnie.

Kwota zafakturowana dla dwóch pozycji:

pozycja 1 (0,75m3):	3 450,00 EUR
pozycja 2 (2m3):	2 780,20 EUR

Całkowita odległość = 1 200 km, odległość: miejsce wysyłki → granica państwa członkowskiego wywozu = 1 000 km, granica państwa członkowskiego wywozu → ustalone miejsce dostawy = 200 km.

Całkowite koszty frachtu: miejsce wysyłki → ustalone miejsce dostawy = 1 200,00 EUR

Proporcjonalne koszty frachtu: granica → ustalone miejsce dostawy = 200,00 EUR dla obu pozycji

Wartość statystyczną należy podać w sposób następujący:

pozycja 1	3 396,00 (3 450,00 – 54,00)
pozycja 2	2 634,20 (2 780,20 – 146,00)

Stosunek kosztów frachtu pomiędzy pozycjami 1 i 2 wynosi 8:3 pod względem objętości.

Warunki dostawy DAP „Miejsce przeznaczenia” (kwota zafakturowana obejmuje koszty frachtu od miejsca wysyłki do miejsca przeznaczenia)

Wartość statystyczna = kwota zafakturowana – koszty frachtu (koszty dodatkowe takie jak transport i ubezpieczenie) od granicy państwa członkowskiego wywozu do miejsca przeznaczenia.

Miejsce przeznaczenia znajduje się poza państwem członkowskim wywozu, zatem koszty transportu od granicy do miejsca przeznaczenia należy z wartości statystycznej wyłączyć.

Państwem członkowskim wywozu jest Szwecja; kwota zafakturowana nie jest wyrażona w walucie krajowej, więc musi zostać przeliczona.

Kwota zafakturowana dla jednej pozycji: 5 600,00 USD

Obliczone koszty frachtu od granicy państwa członkowskiego wywozu do miejsca przeznaczenia: 1 200,00 USD.

Oficjalny krajowy kurs wymiany: 1 USD = 8,59950 SEK (koron szwedzkich)

	USD $	Kurs wymiany	SEK
Kwota zafakturowana	5 600,00	8,59950	48.157,20
Fracht	-1 200,00	8,59950	10.319,40
			37.837,80

Należy podać wartość statystyczną: 37 837,80

W przypadku gdy wartość statystyczna towaru jest inna niż wartość towaru wynikająca z faktury, to w Polu 44 zgłoszenia celnego należy wpisać odpowiednio:

kod 1STW, a po nim łączną kwotę korekt o jaką została powiększona wartość statystyczna w odniesieniu do wartości fakturowej towaru lub
kod 2STW, a po nim łączną kwotę korekt o jaką została pomniejszona wartość statystyczna w odniesieniu do wartości fakturowej towaru.

Kwotę korekt należy podawać bez operatorów (+) i (-).

Przykład:

1STW = 180

2STW = 240

Wartość statystyczną podaje się w pełnych polskich złotych (bez miejsc po przecinku). Zaokrąglenie do pełnych złotych następuje w ten sposób, że końcówki poniżej 50 groszy pomija się, a końcówki wynoszące 50 i więcej groszy podnosi się do pełnych złotych.

Powyższa zasada nie ma jednakże zastosowania, gdy obliczona wartość statystyczna jest mniejsza niż 50 groszy - w takich przypadkach należy podać wartość 1 PLN (nie jest możliwe podawanie w polu 46 wartości „0”).

2.1.34 POLE 47 – Obliczanie opłat

Obecnie brak przypadków uzasadniających wypełnianie tego pola. Jeżeli taki przypadek się pojawi, to należy stosować zasady wypełniania analogiczne jak w opisie Pola 47 zawarte w Części IV niniejszej Instrukcji.

Uwaga! W przypadku zgłoszenia do powrotnego wywozu towaru uprzednio objętego procedurą odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem z należności celnych przywozowych, kwota należności celnych prawnie należnych nie jest wykazywana w zgłoszeniu celnym do powrotnego wywozu, a obliczenie tej kwoty powinno następować każdorazowo w decyzji organu celnego, wydawanej po zakończeniu procedury odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem z należności przywozowych.

2.1.35 POLE 48 – Płatność odroczona

Obecnie brak przypadków uzasadniających wypełnianie tego pola. Jeżeli taki przypadek się pojawi, to należy stosować zasady wypełniania analogiczne jak w opisie Pola 48 dla procedur przywozowych.

2.1.36 POLE 49 – Oznaczenie składu

Używając odpowiedniego kodu z Części IV Instrukcji wpisać należy dane odnoszące się do składu.

Pole to powinno zostać także wypełnione, w przypadku, gdy zgłoszenie o objęcie towarów procedurą celną wykorzystywane jest do zakończenia procedury składowania celnego.

2.1.37 POLE 50 – Osoba korzystająca z procedury tranzytu

Należy wypełniać tylko w tranzycie.

W „papierowym” zgłoszeniu wywozowym składanym na Dokumencie Wywozowym SAD/Bezpieczeństwo (ESS) pole to może zostać wykorzystane w celu wpisania przez zgłaszającego lub jego przedstawiciela nazwy (nazwiska) i pełnego adresu osoby mającej siedzibę (miejsce stałego zamieszkania) na obszarze właściwości miejscowej urzędu granicznego wyjścia, której ten urząd może wydać potwierdzoną kartę 3 zgłoszenia wywozowego.

Uwaga! Co do zasady zgłoszenia tranzytowe składane są w postaci elektronicznego komunikatu IE015 do systemu NCTS2 i tylko w wyjątkowych sytuacjach (m.in. w ramach procedury awaryjnej) dopuszczalne jest złożenie zgłoszenia w formie papierowej z wykorzystaniem formularza dokumentu SAD.

2.1.37.1 Komunikat IE 15 przekazywany do systemu NCTS2

Informacje na temat systemu NCTS2, dedykowanego do obsługi procedury tranzytu unijnego/wspólnego i TIR, znajdują się na stronie internetowej Platformy Usług Elektronicznych Służby Celnej (PUESC) w zakładce Katalog e-usług / e-Tranzyt oraz Systemy Służby Celnej / NCTS2.

Osoba korzystająca z procedury tranzytu identyfikowana jest przez numer EORI (z wyłączeniem głównych zobowiązanych ze Szwajcarii, Norwegii, San Marino i Andory, którzy podają numer TIN).

W przypadku podmiotów nieobjętych obowiązkiem EORI, atrybut TIN pozostawia się niewypełniony.

2.1.37.2 Zgłoszenie w formie papierowej (dokonywane na dokumentach SAD, TAD, TSAD)

W tym polu podać należy:

pełne imię i nazwisko (nazwę firmy) oraz pełny adres osoby korzystającej z procedury tranzytu,
numer EORI osoby (z wyłączeniem korzystających z procedury tranzytu ze Szwajcarii, Norwegii, San Marino lub Andory, którzy mogą podać numer TIN).

Podmioty nieobjęte obowiązkiem EORI, zamiast nr EORI podają:

PLNIP, albo
numer PESEL - w przypadku krajowej osoby fizycznej, albo
inny numer identyfikacyjny – w przypadku podmiotu krajowego nieobjętego obowiązkiem EORI, NIP, PESEL (np. ambasady, konsulaty) oraz w przypadku osoby zagranicznej, w tym także osoby fizycznej, nieposiadającej numeru EORI i PLNIP (podaje się w tym miejscu jej krajowy numer identyfikacyjny dla potrzeb VAT, poprzedzony kodem kraju, np. RU5221862551).

Ww. dane osoba korzystająca z procedury tranzytu potwierdza własnoręcznym podpisem. Jeżeli osoba korzystająca z procedury tranzytu dokonuje zgłoszenia celnego za pośrednictwem upoważnionego przedstawiciela, należy podać również jego imię i nazwisko. Zamiast osoby korzystającej z procedury tranzytu podpis składa jego upoważniony przedstawiciel.

Jeżeli osoba korzystająca z procedury tranzytu jest osobą prawną, podpisujący po podpisie oraz po podaniu pełnego imienia i nazwiska, powinien podać także swoje umocowanie do działania (stanowisko).

2.1.38 POLE 51 – Przewidywane urzędy tranzytowe (i kraj)

Wypełnia się tylko w tranzycie unijnym.

Przy użyciu odpowiedniego kodu określonego w Części IV Instrukcji, podać należy przewidywany urząd celny wprowadzenia do każdego kraju wspólnego tranzytu, przez którego terytorium towary są przewożone, jak również urząd wprowadzenia, przez który towary są ponownie wprowadzane na obszar celny Unii po przejeździe przez obszar kraju wspólnego tranzytu lub, w przypadku gdy transport ma przebiegać przez obszar inny niż Unii lub kraju wspólnego tranzytu, urząd wyprowadzenia, przez który transport opuszcza Unię i urząd wprowadzenia, przez który ponownie jest wprowadzany do Unii.

2.1.39 POLE 52 – Zabezpieczenie

Należy wypełniać tylko w tranzycie.

Przy pomocy odpowiednich kodów z Części IV Instrukcji, podać rodzaj zabezpieczenia lub zwolnienia z zabezpieczenia wykorzystywanego dla danej operacji tranzytowej oraz jeżeli jest to konieczne, numer poświadczenia zabezpieczenia generalnego, poświadczenia zwolnienia z zabezpieczenia lub karnet zabezpieczenia pojedynczego i urząd składania zabezpieczenia.

W przypadku gdy zabezpieczenie generalne, zwolnienie z obowiązku złożenia zabezpieczenia lub zabezpieczenie pojedyncze nie jest ważne w co najmniej jednym z następujących państw, po wyrażeniu „nieważne na” podać odnośny kraj lub kraje poprzez wpisanie właściwego kodu z Części IV Instrukcji przy opisie Pola 15a: kraje – strony Konwencji o wspólnej procedurze tranzytowej oraz o uproszczeniach formalności w wymianie towarowej, nie będące państwami członkowskimi UE.

W przypadku stosowania zabezpieczenia pojedynczego w postaci depozytu w gotówce lub karnetów jest ono ważne dla wszystkich umawiających się stron Konwencji o wspólnej procedurze tranzytowej oraz o uproszczeniach formalności w wymianie towarowej.

2.1.40 POLE 53 – Urząd celny przeznaczenia (i kraj)

Należy wypełniać tylko w tranzycie.

Przy użyciu odpowiedniego kodu określonego w Części IV Instrukcji, podać należy urząd celny, w którym towary mają być przedstawione, celem zakończenia procedury tranzytu.

2.1.41 POLE 54 – Miejsce i data, podpis i nazwisko zgłaszającego/przedstawiciela

Wpisać należy miejsce i datę wypełnienia zgłoszenia celnego.

Z zastrzeżeniem szczególnych przepisów dotyczących zgłoszenia składanego z wykorzystaniem systemów komputerowych, oryginał odręcznego podpisu osoby musi znajdować się na egzemplarzu, który ma pozostać w urzędzie wywozu (wysyłki); po podpisie powinno zostać podane pełne nazwisko tej osoby oraz kontaktowy numer telefonu.

Jeżeli zgłaszający jest osobą prawną, podpisujący po podpisie oraz po podaniu pełnego imienia i nazwiska, powinien podać także swoje umocowanie do działania (stanowisko) oraz kontaktowy numer telefonu.

Zgłaszający/przedstawiciel potwierdza odbiór kart formularza SAD dla niego przeznaczonych poprzez wpisanie adnotacji: „Kartę 3 odebrałam(em)” i potwierdza odbiór kart podpisem.

< poprzednia strona | następna strona >